یادداشت| ورود به قدس و پرسشی درباره عیسی مسیح (ع)

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، ارمنیان ارتدوکس، واقع در شرق بیروت و متعلق به این طایفه داشتم، از ساختمانی موسوم به موزه کلیکیا نیز به اتفاق همکاران و همراهانم بازدید کردم. در دیدارهای پیشین با اسقف اعظم، کرونا و تعمیرات اساسی مانع از بازدید از این محل شده بود.

به دنبال رویدادهای خونین و تأسف‌باری که به کشتار ارمنی‌ها در سال ۱۹۱۵ و تبعید آنان از کلیکیا میان سال‌های ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۱ همزمان با سال‌های پایانی جنگ جهانی منجر شده بود، انتقال کلیسا از مرکز اصلی آن در شهر «سیس»، پایتخت کلیکیای ارمنی پس از آوارگی‌های بسیار به لبنان پایان یافت و باعث تأسیس هسته اولیه مجموعه مذهبی انطلیاس با کلیسای کوچکی به نام «شهدای ارمنی» در سال ۱۹۳۸ شد و به‌تدریج گسترش یافت و به شکل امروزی درآمد. موزه، تنها بخشی از این مجموعه بزرگی است که اندیشه اولیه تأسیس آن در سال ۱۹۹۳ با کوشش کراکین دوم سرکسیان، اسقف اعظم ارمنیان بوده است که در سال ۱۹۹۵ به‌عنوان رهبر ارمنیان اتشمیادزین (ارمنستان) انتخاب شد.

بنای این موزه در سال ۱۹۹۷ پایان یافت و به‌وسیله اسقف اعظم فعلی در ۳۰ مارس ۱۹۹۸ افتتاح شد که در سه طبقه قرار دارد؛ مجموعه بسیار فاخری است که به‌تازگی به‌وسیله شرکتی آلمانی بازسازی و اشیای آن به زیبایی چینش شده و حاوی آثار تاریخی، اشیای عتیقه و ارزشمندی متعلق به کلیساهای ارمنی و کشیشان و حواریون، فرش و نسخه‌های خطی کتاب مقدس عهد قدیم و جدید و دیگر کتاب‌های مذهبی متعلق به اندیشمندان و حواریون مسیحی است.

راهنمایمان که کشیشی جوان و دانشجوی رشته جامعه‌شناسی دانشگاه لبنان و نیز فارغ‌التحصیل مدرسه عالی لاهوتی ارمن ارتودوکس دیر العذراء لبنان بود، به همراه تنی چند از کارشناسان موزه توضیحات تاریخی مهمی ارائه کرد. او مدعی بود که آثار موجود در این کلیسا بخش کوچکی از هزاران شیء و اثری است که راهبان مسیحی هنگام فرار توانستند اشیای قیمتی و دست‌نوشته‌های قدیسان و آنچه که ممکن بود را جمع‌آوری و همراه خود بیاورند. این آثار به گفته او هنگام قتل ارامنه به‌وسیله دولت عثمانی در سال ۱۹۱۵ نجات یافت و از سیس کلیکیا با دشواری‌های زیاد به حلب منتقل و سپس به انطلیاس آورده شدند و هزاران اثر باقی‌مانده دیگر به‌وسیله مهاجمان عثمانی به‌کلی نابود شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

خطیب‌زاده: کریسمسی شاد آرزو می‌کنم

چشم امید همه به همزیستی میان پیروان ادیان ابراهیمی است

ارامنه مدعی هستند، میراث فرهنگی خود در ترکیه اعم از کلیساها و صومعه‌ها، مراکز علمی و فرهنگی، کتاب‌های دست‌نویس که قدمتی چندین صدساله و گاهی بیش از یک هزار سال داشتند و اموال غیرمنقول کلیساها به‌وسیله دولت عثمانی و جمهوری ترکیه هنگام حوادث خونین تخریب، مصادره و غارت شدند.

در گزارش ارائه‌شده از سوی مورخان ارمنی شمار مراکز مذهبی و فرهنگی که دارایی‌های آن‌ها به‌دست دولت عثمانی و جمهوری ترکیه غارت و مصادره شده بود، بالغ بر ۲ هزار و ۳۰۰ کلیسا و صومعه، ۲۶ مدرسه عالی، یک هزار و ۴۳۹ مدرسه ابتدایی و ۴۲ یتیم‌خانه می‌شد که همه آن‌ها در نظارت ۸۳ اسقف‌نشین در کل ارمنستان غربی فعالیت داشتند و بسیاری از آنان این اقدام را «نسل‌کشی فرهنگی» نام نهادند.

در طبقه سوم و در سالنِ فرش و تابلو فرش که چند اثر نفیس ایرانی نیز در آن به چشم می‌خورد، تابلوفرشی رنگارنگ و زیبا چشم‌هایمان را نوازش می‌داد و در صدر سالن بر دیوار آویز بود؛ بیش از آنکه سِرِّ آن تابلو فرش را جویا شویم، خیلی زود راهنما خود توضیح داد که این تصویرِ حضرت مسیح هنگام ورود به شهر قدس شریف است و چگونگی استقبال قُدسیان از ایشان با شاخه‌های رنگی درخت خرما و زیتون را بازگو می‌کند که امروزه ما آن را «عید بزرگ شعانین» می‌نامیم؛ عیدی مذهبی که از یکشنبه هفتم روزهای روزه بزرگ و آخر قبل از عید پاک آغاز می‌شود. همان هفته‌ای که به آدینه نیک موسوم است و این جشن نماد ورود حضرت مسیح به قدس بوده و در تمام اناجیل اربعه ذکر شده است.

وی با اندوه تمام ادامه داد که حضرتش پس از یک هفته از این ماجرا مظلومانه «مذبوح» گشت! بلافاصله از او پرسیدم به‌وسیله چه کسانی «عیسی مسیح مذبوح گشت»!؟ درنگی کرد و نگاه معنی‌داری حواله‌ام داد و به زبان عربی گفت: «نَفْس الذین یذبحوننا الیوم! الصهاینه!!» یعنی: «به‌وسیله همان کسانی که امروزه ذبحمان می‌کنند؛ صهیونیست‌ها»!

سری تکان دادم و اندوهگین به بازدیدم ادامه دادم.

* عباس خامه یار- رایزن فرهنگی ایران در بیروت

انتهای پیام/۴۰۳۳/